همه چیز درباره کیورینگ بتن (محصولات مناسب و روش های عمل آوری بتن همراه با نکات مهم)
کیورینگ بتن (به انگلیسی Concrete Curing) یا عمل آوری بتن، یک فرایند حیاتی است که شامل مرطوب نگه داشتن بتن ریخته شده و حفظ آن در دمای مناسب برای ایجاد شرایط لازم جهت هیدراتاسیون و رشد مقاومت می باشد. این فرایند از خشک شدن زودرس و تغییرات شدید دما جلوگیری کرده و در نتیجه، مقاومت بتن را افزایش داده، دوام آن را بهبود بخشیده و ترک خوردگی و جمع شدگی را کاهش می دهد.
روش های رایج عمل آوری شامل مرطوب نگه داشتن سطح با آب (مانند پاشش، غوطه وری، پوشش های مرطوب) یا استفاده از ترکیبات غشایی غیرقابل نفوذ است که رطوبت داخلی بتن را حفظ می کنند. دوره حداقل عمل آوری معمولاً برای بتن معمولی ۷ روز است، هرچند بسته به نوع سیمان، طرح اختلاط و شرایط آب وهوایی ممکن است متفاوت باشد.
در ادامه این مطلب، به شرح کامل همه این موارد می پردازیم.
کیورینگ بتن چیست؟
کیورینگ بتن که از آن به عنوان عمل آوری بتن نیز یاد می شود، به فرآیندی گفته می شود که بلافاصله پس از بتن ریزی و تثبیت بتن آغاز شده و تا زمان گیرش نهایی بتن، ادامه دارد. در بسیاری از منابع، کیورینگ به اقداماتی محدود شده است که روی بتن تازه، انجام می گیرد تا دما و رطوبت بتن، در بازه مشخص و کنترل شده ای قرار گیرد که فرصت انجام و تکمیل فرآیند هیدراتاسیون برای سیمان فراهم باشد.
به صورت ساده، کیورینگ بتن، فراهم کردن محیط مناسب برای تکمیل واکنش سیمان و هیدراتاسیون کامل آن است. در بیشتر موارد، توصیه می شود، برای افزایش بیشتر مقاومت بتن، مدت زمان کیورینگ، تا ۷ روز ادامه داشته باشد.
اهمیت کیورینگ بتن
در صورت انجام کامل پروسه کیورینگ بتن، مقاومت بتن افزایش پیدا می کند و سطح بتن، صاف و فاقد ترک خواهد بود. در مقابل، در صورتیکه فرآیند عمل آوری بتن، بطور صحیح انجام نشود، منجر به کاهش مقاومت بتن شده و ترکهای سطحی را به دنبال خواهد داشت.
لازم به یادآوری است که هر ترک سطحی در بتن، الزاما نتیجه کیورینگ نامناسب نیست. در مواردی که حساسیت در ترک های سطحی، بالاست، خصوصاً برای کف سازی های بتنی، استفاده از الیاف پلی پروپیلن بسیار توصیه می شود.
مهمترین اصل در رسیدن به بتن مناسب، طرح اختلاط بتن است؛ علاوه بر آن، نگهداری و عمل آوری بتن در ۷ روز اول پروسه کیورینگ، بسیار با اهمیت است.
کیورینگ بتن در صورتی که بطور صحیح انجام شود، نتایج زیر را به همراه خواهد داشت:
- کاهش میزان نفوذپذیری بتن و افزایش دانسیته بتن
- دوام و پایداری بتن در مرور زمان
- کاهش ترک های سطح بتن
- افزایش مقاومت سایشی سطح بتن
- کاهش در شرینکیج یا جمع شدگی بتن و جلوگیری از ترکهای عمیق
- کاهش نیاز به تعمیرات در طول زمان
روش ها و چگونگی انجام کیورینگ بتن
در تعیین روش و نحوه انجام کیورینگ بتن، ابتدا باید موارد زیر را به روشنی پاسخ داد:
- محل بتن ریزی
- عیار بتن ریزی
- فصلی که بتن ریزی در آن انجام می شود
- منطقه سردسیر یا گرمسیر
- میزان و سرعت وزش باد
- میزان اکسپوز بودن بتن در مقابل آفتاب مستقیم و باد
- کاربرد بتن ریزی
- حجم بتن ریزی
بر اساس این فاکتورها، نوع و نحوه عمل آوری بتن را برنامه ریزی می کنیم که در ادامه شرح خواهیم داد:
محل بتن ریزی: در بتن ریزی هایی مانند فونداسیون که چندان گسترده نیستند، دسترسی به سطح بتن ریزی آسان است. در فونداسیون سازه ها، آب دهی اصولی، ساده ترین و در دسترس ترین مورد است و در صورت تابش شدید آفتاب و یا بادهای تند می توانید از پوشش مناسب و حافظ رطوبت، همراه با سایه بان استفاده کنید.
فصلی که بتن ریزی انجام می شود: اگر بتن ریزی در فصول گرم و تابش مستقیم آفتاب است و یا فراهم کردن آب کافی دشوار است، استفاده از مواد کیورینگ بتن که مانع از تبخیر آب خود بتن می شوند، توصیه می گردد.
منطقه ای که بتن ریزی انجام می شود: در مناطق سردسیر و در فصول سرد که نکته اصلی، اجتناب از یخ زدگی بتن است، باید به نحوی آبدهی گردد که آب مازاد باقی مانده، در طول شب و کاهش دما، باعث یخ زدگی بتن، نگردد.
دمای محیط در هنگام بتن ریزی: در دماهای بالا، علاوه بر استفاده از افزودنی های بتن و روان کننده های حفظ اسلامپ و دیرگیر کننده ها، بهتر است نقاط متصل در بتن ریز، کاملا زنجاب شوند تا آب بتن، جذب نگردد.
حجم بتن ریزی: بتن ریزی هایی با عمق بیش از یک متر، به بتن ریزی حجیم معروف هستند. در این سطح از بتن ریزی، حرارت هیدراتاسیون در مرکز بتن می تواند منجر به اختلاف دما با سطح بتن شود، که اگر به درستی و با تایید ناظر عمل آوری نشود، می تواند منجر به ترک خوردگی بتن گردد.
مشاهده و بررسی مواد کمکی بتن ژیکاوا
انواع محصولات مناسب کیورینگ بتن در بازار
برای عمل آوری بتن، رایج ترین محصولات مورد استفاده، عبارتند از:
- کیسه های کنفی برای پوشش سطح بتن
- استفاده از مواد کیورینگ بتن مثل ژیکاکیور ZC-1
پوشاندن سطح بتن با کیسه های کنفی:
یکی از رایج ترین روش های عمل آوری (کیورینگ) بتن، استفاده از کیسه های کنفی تک لایه است که بر روی سطح بتن، پهن می گردد و با طناب یا وسایل مشابه در جای خود، محکم می شود و به صورت مداوم مرطوب نگه داشته می شوند.
این فعالیت، دو نتیجه مهم در بر خواهد داشت:
- پیشگیری از وزش مستقیم باد و تابش مستقیم آفتاب به سطح بتن
- تامین رطوبت کافی در سطح بتن با آب محبوس شده در لایه های کیسه
البته این روش سنتی، دارای معایب متعددی است؛ از جمله مصرف بالای آب، نبود امکان کنترل دقیق عملکرد، افزایش خطاهای ناشی از نیروی انسانی، هزینه زیاد جهت نصب و تثبیت کیسه ها، احتمال بازشدن کیسه ها در اثر وزش بادهای شدید و محدودیت در تأمین آب دهی یکنواخت در بخش هایی نظیر دیوارهای حائل، سقف ها و ستون های مرتفع.
استفاده از مواد کیورینگ بتن:
مواد کیورینگ بتن مثل ژیکاکیور، با ایجاد یک لایه محافظ سطحی روی بتن تازه، می توانند رطوبت داخل بتن را محبوس کرده و سبب شوند تا بتن با رطوبت داخلی خود، عمل آوری شود. این روش به آسانی اجرا شده، به سرعت، عمل می کند و در نهایت منجر به سهولت اجرا، خطای انسانی کمتر و هزینه تمام شده کمتری خواهد شد.
شایان ذکر است که ژیکاکیور با توجه به اینکه به صورت پاششی یک کاور روی سطح بتن ایجاد می کند، هیچگونه تأثیر نامناسبی بر روی بتن نداشته و با آسودگی خاطر، می توان از آن استفاده نمود.
برخی از افزودنی های بتن مانند پوزولان ها می توانند به طور غیرمستقیم به حفظ آب در بتن کمک کنند. پوزولان ها با آهک (محصول هیدراتاسیون سیمان) در حضور آب، واکنش می دهند و ترکیبات سیلیکاتی و آلومیناتی آب بند، تولید می کنند. این ترکیبات به کاهش تخلخل و نفوذپذیری بتن کمک می کنند، که در نتیجه، باعث می شود آب کمتری از بتن خارج شود و به حفظ رطوبت در داخل بتن کمک می شود.
نحوه استفاده از ژیکاکیور برای کیورینگ بتن
پس از پرداخت نهایی سطح بتن و یا باز کردن قالب ها، ژیکاکیور را به نسبت مساوی، با آب رقیق کرده و مخلوط حاضر را با استفاده از قلم مو و یا پمپ، روی کار اعمال می کنیم.
به مدت مناسب به ماده اجازه می دهیم تا خشک شود و سپس اقدام به لکه گیری روی سطح بتن کرده و از آغشته شدن کلیه سطوح به ژیکاکیور، اطمینان حاصل می کنیم. میزان پوشش دهی ژیکاکیور بسته به میزان جذب بتن و دما و سایر فاکتورهای محیطی دارد ولی به صورت متوسط، با هر کیلو ژیکاکیور، حدود ۱۰ تا ۱۵ متر مربع از سطح بتن، قابل پوشش دادن است.
کیورینگ بتن ژیکاکیور ZC-1
- حالت فیزیکی: مایع قهوه ای روشن
- بسته بندی: گالن پلاستیکی ۲۵ و بشکه ۲۵۰ کیلوگرمی
کیورینگ بتن در هوای گرم
در هوای گرم، اهمیت کیورینگ بتن، بسیار بیشتر خواهد بود و در صورت عدم کیورینگ کامل و صحیح، کاهش مقاومت بتن، ترک خوردگی گسترده و جمع شدگی بتن را خواهیم داشت.
در هوای گرم، بلافاصله پس از پرداخت اولیه، اقدام به استفاده از کیورینگ نمایید چون تأخیر در این امر، می تواند منجر به بروز مشکل در بتن گردد.
در صورتی که دمای بالاتر از ۳۰ تا ۳۲ درجه سانتی گراد، داشته باشیم و یا بتن در معرض تابش مستقیم آفتاب باشد، ایجاد سایه می تواند بسیار مفید واقع شود.
بیشتر بخوانید: راهنمای کامل بتن ریزی در هوای گرم و تابستان
کیورینگ بتن در هوای سرد
منظور از هوای سرد در فرآیند بتن ریزی، دمای کمتر از ۵ درجه سانتی گراد در طول روز (طبق آئین نامه به مدت سه روز متوالی) و دماهای منفی در طول فرآیند عمل آوری بتن می باشد (طوری که آب مازاد موجود در بتن (پس از فرآیند هیدراتاسیون) در معرض خطر یخ زدگی قرار گیرد).
کیورینگ در هوای سرد را می توان مهم تر از هوای گرم دانست چرا که اگر آب موجود در بتن در طول عمل آوری بتن، مدیریت نشود می تواند یخ زده و موجب ترکیدگی، پوکی و ترک های بسیار بدی گردد.
پس در صورتی که با هوای سرد در فرآیند بتن ریز مواجه هستیم، باید اقدامات زیر را بر اساس نوع، زمان و میزان سرمایش، انجام داد:
- گرم کردن فضای بتن ریزی پیش از بتن ریزی و در طول فرآیند بتن ریزی.
- پوشش سطحی بتن با برزنت و پلاستیک و… بلافاصله پس از بتن ریزی به منظور حفظ حرارت بتن.
- استفاده از بادشکن و حائل های موقتی مانند داربست و…
- افزایش دمای آب مورد استفاده در بتن ریزی بین ۳۰ تا ۶۰ درجه سانتی گراد.
- استفاده از سنگدانه خشک و در صورت امکان، اندکی گرم شده.
- استفاده از افزودنی های زودگیر کننده استاندارد و ضدیخ بتن که با کاهش دمای انجماد آب، موجب کاهش احتمال یخ زدگی گردد.
- در صورتیکه در بتن ریزی از قالب استفاده می شود و هوای محیط، سرد است، گرم کردن قالبها، کمک بسزایی در عمل آوری خواهد داشت. به منظور اقدامات احتیاطی می توان از روغن قالب ژیکانول ژیکاوا که پایه آب است و اثر سوئی روی بتن و حتی بتن های اکسپوز ندارد استفاده کرد (توجه کنید که اگر از روغن های قابل اشتعال استفاده می شود، باید در پروسه گرم کردن، دقت بیشتری انجام شود).
- استفاده از روان کننده های پلی کربوکسیلاتی استاندارد به منظور کاهش میزان آب بتن.
- باید از بتن ریزی روی سطوح یخ زده و زمین برفی، کاملا اجتناب گردد.
یکی از معیارهای مهم در حفظ بتن از یخ زدگی، کاهش آب مصرفی در بتن است. برای این منظور، با استفاده از بتن های با اسلامپ کم و افزودن روان کننده های استاندارد در پای کار، می توان بتن را به اسلامپ مورد نظر رساند؛ در این صورت با توجه به کاهش میزان آب مصرفی و موجود در بتن، علاوه بر افزایش مقاومت با کاهش نسبت آب به سیمان، احتمال یخ زدگی بتن را تا حد زیادی کاهش خواهیم داد.
نکات مهم در کیورینگ بتن و جمع بندی
عامل اساسی در عمل آمدن بتن، رطوبت و گرمای متعادل است؛ لذا فراهم ساختن این دو فاکتور در طول پروسه عمل آوری، بسیار حائز اهمیت است. هر چه در طول سه تا هفت روز ابتدایی پس از فرآیند بتن ریزی، دقت بیشتری گردد و این عوامل کاملتر و دقیق تر اعمال و فراهم شوند، نتیجه بهتری حاصل می گردد.
فراهم ساختن این دو فاکتور (رطوبت و گرمای متعادل) می تواند فرآیند گیرش را نیز تا حد زیادی، تسریع کند.
همواره توصیه می شود، به جز در شرایط اضطراری، بتن ریزی به گونه ای برنامه ریزی شود که در دمای متعادل بین ۱۰ تا ۳۰ درجه سانتی گراد انجام گیرد؛ زیرا این امر هم در کاهش هزینه عمل آوری مؤثر است و هم کیفیت بتن اجراشده را بهبود می بخشد.
مشاوره تلفنی با کارشناسان فروش ژیکاوا
همین الان تماس بگیرید و با متخصصین ژیکاوا صحبت کنید
پاسخ به سوالات شما در مورد کیورینگ بتن
کیورینگ بتن یا عمل آوری بتن، یک فرایند حیاتی است که شامل مرطوب نگه داشتن بتن ریخته شده و حفظ آن در دمای مناسب برای ایجاد شرایط لازم جهت هیدراتاسیون و رشد مقاومت بتن می باشد و از خشک شدن زودرس بتن جلوگیری می کند.
کیورینگ بتن با هدف فراهم کردن محیط مناسب برای تکمیل واکنش سیمان و هیدراتاسیون کامل آن انجام می شود و باعث افزایش استحکام بتن و جلوگیری از ترک خوردن و یا جمع شدگی بتن می شود.
موادکیورینگ بتن مثل ژیکاکیور، با ایجاد یک لایه محافظ سطحی روی بتن تازه، می توانند رطوبت داخل بتن را محبوس کرده و سبب شوند تا بتن با رطوبت داخلی خود، عمل آوری شود.
پس از پرداخت نهایی سطح بتن و یا باز کردن قالب ها، ژیکاکیور را به نسبت مساوی، با آب رقیق کرده و مخلوط حاضر را با استفاده از قلم مو و یا پمپ، روی کار اعمال می کنیم.
پس از خشک شدن، اقدام به لکه گیری میکنیم تا از آغشته شدن کلیه سطوح به ژیکاکیور، اطمینان حاصل کنیم.
دمای بالاتر از ۳۲ درجه، برای بتن ریزی، دمای بالا وهوای گرم محسوب می شود. در هوای گرم، در صورت عدم کیورینگ کامل و صحیح، کاهش مقاومت بتن، ترک خوردگی گسترده و جمع شدگی بتن را خواهیم داشت.
دمای کمتر از ۵ درجه سانتی گراد در طول روز و طی فرآیند بتن ریزی، و دماهای منفی در طول فرآیند عمل آوری بتن، هوای سرد محسوب می شود.
کیورینگ در هوای سرد را می توان مهم تر از هوای گرم دانست چرا که اگر آب موجود در بتن در طول عمل آوری بتن، مدیریت نشود می تواند یخ زده و موجب ترکیدگی، پوکی و ترک های بسیار بدی گردد.
برای کیورینگ بتن در هنگام استفاده از موادی مثل ژیکاکیور، باید آب تمیز استفاده نمود تا مانع جلوگیری از پوشش کامل سطح بتن توسط مواد اضافه آب، نگردد.
ژیکاکیور را به نسبت یک به یک با آب تمیز، رقیق نموده و با استفاده از پمپ روی سطح بتن بپاشید یا با قلم مو روی سطح بتن اجرا نمایید.
حداقل زمان لازم برای دوره عمل آوری بتن، برای بتن معمولی، ۷ روز است، هرچند بسته به نوع سیمان، طرح اختلاط و شرایط آب وهوایی ممکن است متفاوت باشد.
در وبلاگ ژیکاوا بخوانید
جدیدترین مقاله ها و مطالب آموزشی مرتبط
