روان کننده بتن که افزودنی‌های کاهنده آب نیز نامیده می شوند از مواد آلی و یا ترکیب آنها با مواد معدنی بدست می آیند.در این مطلب با معایب، مزایا و کاربردها و انواع روان کننده بتن، بیشتر آشنا خواهید شد، پس تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
روان کننده بتن چیست؟
در بتن ریزی پروژه های عمرانی، روانی و کارپذیری بتن مورد استفاده از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا غالبا بتن مورد نظر با پمپ ریخته شده و در صورت نداشتن روانی مورد نظر، این کار به درستی قابل اجرا نمی‌‌باشد. از طرفی، در صورتی که برای رسیدن به روانی مورد نظر، نسبت آب مصرفی بتن را افزایش دهیم، کیفیت و مقاومت بتن نهایی به طور محسوسی پایین می آید و سطح بتن دچار ترک هایی خواهد شد.
بهترین راه حل این مشکل، استفاده از افزودنی روان کننده بتن می باشد. روان کننده های بتن که افزودنی‌های کاهنده آب نیز نامیده می شوند از مواد آلی و یا ترکیب آنها با مواد معدنی بدست می آیند. این افزودنی ها، علاوه بر افزایش روانی بتن و کاهش آب مصرفی، موجب تراکم و قوام هرچه بیشتر مصالح بتن نیز خواهند شد و نیاز به ویبره زنی در بتن را کاهش می دهند تا در مواقعی که دسترسی برای ویبره زدن بتن مشکل است، با خیال آسوده تری بتن ریزی را انجام دهیم.
ویدئو تاثیر افزودن فوق روان کننده بتن و میزان روان کنندگی آن
کاربرد روان کننده بتن
انواع متنوعی از محصولات روان کننده بتن بر پایه های مختلف موجود است که هرکدام دارای خصوصیات متفاوتی هستند.با توجه به نوع نیاز و محصول انتخابی می توان کاربرد های متفاوتی از روان کننده ها انتظار داشت که در ادامه به آنها می‌پردازیم:
- در پروژه هایی که به بتن های با مقاومت و عملکرد بالا نیاز است
- در بتن های خودتراکم
- بتن های با سطح نمایان و پروژه های معماری (سطوح اکسپوز)
- بتن هایی پرتابی با خواص خمیری بالا
- در پایدارسازی گود به صورت های نیلینگ و انکراژ
جهت استفاده در منطقه‌های گرمسیر - جهت کاربرد در تولید انواع بلوک بتنی و آجر
- مناسب برای تولید بتن پیش تنیده
- مناسب برای استفاده در بتن ریزی با پمپ
- مناسب برای استفاده در انواع دیوارها، سقف و ستون ها
- مورد استفاده در بتن ریزی با تراکم آرماتوربندی پیچیده
- مناسب برای استفاده در بتن هایی با جذب کننده آب بسیار
مزایای استفاده از محصولات روان کننده بتن
- افزایش مقاومت و استمرار در برابر نفوذ آب
- کاهش نسبت آب به سیمان و بهبود مکانیکی بتن
- افزایش روانی بتن و شکل پذیری راحت آن
افزایش کارایی در مکان هایی دور از دسترس - کم شدن حرارت هیدراتاسیون در بتن
- کاهش جمع شدگی در سیمان و بالا بردن مقاومت در بتن
- کم کردن ناپیوستگی و نفوذ پذیری سیمان
- استفاده راحت در عملیات های بتن ریزی
معایب استفاده از محصولات روان کننده بتن
در کنار مزایای شگفت انگیز استفاده از روان کننده بتن، معایبی هم وجود دارد، افزودن بیش از حد روان کننده در بتن موجب تفکیک و از هم گسیختگی بیش از حد بتن و تاخیر در اثر آن می شود، به همین دلیل باید از اضافه کردن بیش از حد روان کننده به بتن اجتناب شود و الزماً به میزان مصرف توصیه شده توسط شرکت سازنده اکتفا کرد.
مشخصات روان کننده های بتن ژیکاوا
ژیکاوا، تولید کننده محصولات روان کننده بتن
انواع روان کننده های بتن
همانطور که گفته شد روان کننده بتن یک ماده شیمیایی است که پس از اضافه شدن به بتن باعث یکسان شدن بار الکتریکی ذرات سیمان شده و به این خاطر ذرات سیمان یکدیگر را دفع کرده و کلوخه نمی شوند و بدون نیاز به آب اضافی بتن روان تر می گردند. روان کننده های بتن در چندین پایه مختلف تولید می شوند:
- لیگنو سولفونات
- سلامین سولفونات
- نفتالین سولفونات
- کربوکسلیک اسید واترها
در سال های اخیر استفاده از انواع محصولات فوق روان کننده بتن بر پایه کربوکسیلیک اسیدها به خاطر کارایی بالاتر و صرفه اقتصادی رواج بیشتری داشته است، ولی سایر انواع روان کننده ها هم کماکان مورد استفاده قرار می گیرند.
استفاده از روان کننده ها بیش از هفتاد سال است که در دنیا متداول شده است و بی ضرر بودن آن به اثبات رسیده است. در حال حاضر نیز در دنیا کمتر بتنی بدون استفاده از آنها ساخته می شود. استانداردهای مختلفی در دنیا برای انواع روان کننده بتن تعریف شده است که از متداول ترین آنها می توان ASTM C-444 را نام برد.
در ایران نیز از چند سال قبل تولید و مصرف روان کننده ها مشمول رعایت استاندارد اجباری ISIRI 2130 شده است. از لحاظ عملکرد روان کننده ها آنها را می توان به دسته کلی تقسیم نمود:
- روان کننده بتن دیرگیر
- روان کننده بتن زودگیر
- روان کننده های بتن نرمال
روان کننده بتن دیرگیر
این نوع از روان کننده ها می توانند هم زمان با کاهش نسبت آب به سیمان، باعث افزایش کارایی و روان بتن شده و گیرش اولیه بتن را نیز به تاخیر بیندازند. معمولا از این نوع روان کننده در فصل تابستان و در مناطق گرمسیر و بتن های حجیم استفاده می شود. این روان کننده ها از بروز و ایجاد ترک در سطح بتن جلوگیری کرده و موجب افزایش چسبندگی در بتن هایی که از دانه بندی مناسبی برخوردار نیستند می شوند و به این علت هم برای بتن ریزی مواردی همچون ستون، تیر و دیوار مورد استفاده قرار می گیرند.
روان کننده بتن زودگیر
این مدل از روان کننده ها می توانند مدت زمان گیرش بتن را کاهش دهند و به همین دلیل نیز معمولا برای بتن ریزی در آب و هوای سرد مورد استفاده قرار می گیرند.
روان کننده های بتن نرمال
این نوع از روان کننده ها تاثیر قابل ملاحظه ای روی زمان گیرش بتن نداشته و فقط میزان آب مصرفی را بدون تاثیر بر روی کارایی بتن کاهش می دهند. با استفاده از این نوع روان کننده ها شما می توانید بدون اضافه کردن آب اضافی، روانی بتن را افزایش داده و به راحتی آن را پمپ نمایید، بدون آن که موجب جا شدگی در سنگدانه ها و آب افتادگی شود، علاوه بر این می توانید مقاومت فشاری بتن را افزایش دهید و یا از میزان سیمان مصرفی بکاهید.
استفاده از این نوع روان کننده در پمپاژ بتن برای مسافت های طولانی و یا در ارتفاع و سازه های با تراکم بالای آرماتور و قالب های نازک و بتن های خود تراکم اجتناب ناپذیر است.
روان کننده های حفظ کننده اسلامپ
این نوع از روان کننده ها علاوه بر کاهش میزان آب مصرفی موجب حفظ روانی بتن برای مدت زمان طولانی تر می شوند. از این نوع روان کننده ها برای مواقعی که بتن باید در مسافت های طولانی حمل شود و یا بتن هایی که در فواصل طولانی باید پمپاژ شوند و کاهش روانی آنها موجب گیر کردن بتن در لوله ها می شود استفاده می گردد.
استفاده از انواع روان کننده ها می بایست با رعایت دستورالعمل های شرکت تولید کننده و با نظارت پرسنل کارگاهی باتجربه انجام شود و حتی المقدور قبل از استفاده انبوه با آزمایش مقدار دقیق مصرف مشخص شود، چرا که مصرف اضافی آن موجب روانی بیش از حد، آب افتادگی و ایجاد حباب هوا می شود.
پیشنهاد ژیکاوا: مشاهده مشخصات انواع روان کننده بتن ژیکاوا
سوالات رایج درباره روان کننده بتن
تفاوت این روان کننده ها در قدرت عملکرد آن ها، میزان مصرف و مواد پایه استفاده شده در ساخت آن ها می باشد که ممکن است بنا به ضرورت استفاده و شرایط شرکت تولید کننده انواع متفاوتی ارائه کرده باشد، البته باید در نظر داشت که این اسامی در بسیاری موارد به منظور استفاده تبلیغاتی و جذب مخاطب در محصولات مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.
تمامی روان کننده‌های استاندارد دارای دستورالعمل استفاده و دوز مصرف مشخص هستند، بنابراین اگر از روان کننده‌های معتبر و استاندارد استفاده می‌کنید، به سهولت می‌توان مطابق دستورالعمل استفاده کرد.
عملکرد اصلی تمامی روان کننده ها قاعدتاً کاهش مصرف آب، افزایش مقاومت بتن است، ولی به مقاصد مختلف تهیه شده اند به عنوان نمونه روان کننده HA385 برای استفاده در ایستگاه ساخت بتن در زمانی که فاصله تا محل اجرا حدود ۳۰ تا ۴۰ دقیقه می‌باشد که تا حدودی خاصیت دیرگیری به بتن اضافه می‌کند، توصیه خواهد شد.
اگر روان کننده مناسب فصل، کاربرد، درجه حرارت محیط و میزان مناسب استفاده نشود و یا از برندهای متفرقه و غیر استاندارد استفاده کنیم، می تواند مورد مشکل در کیفیت و کاربرد بتن اصلی شود.
