ضدیخ بتن چیست و ۳ راهکار برای بتن ریزی در هوای سرد و جلوگیری از یخ زدن بتن
در ادامه بخوانید (فهرست مطالب)
- ضدیخ بتن چیست؟
- آیا می توان از ضدیخ خودرو بجای ضدیخ بتن استفاده کرد؟
- بتن ریزی در هوای سرد و جلوگیری از یخ زدگی بتن
- منظور از هوای سرد برای استفاده از ضدیخ بتن چیست؟
- یخ زدن بتن چه مشکلاتی را ایجاد می کند؟
- راهکارهای بتن ریزی در هوای سرد و جلوگیری از یخ زدن بتن
- ویژگی های ضدیخ بتن ژیکاوا
- بهترین روش برای بتن ریزی در هوای سرد
- نکات مهم پس از بتن ریزی در هوای سرد
- استفاده از ضدیخ در ملات بنایی، سیمانکاری و کفسازی
- دسته بندی انواع ضدیخ بتن موجود در بازار
- نحوه استفاده از ضدیخ بتن ژیکاوا
ضدیخ بتن چیست؟
بطور کلی، ضدیخ ماده ای است که نقطه انجماد آب را به دماهای پایین تر از صفر، تغییر می دهد، ولی منظور از ضد یخ بتن، مواد افزودنی بتن است که علاوه بر ویژگی مذکور باعث زودگیر شدن بتن نیز، می گردد.
آیا میتوان از ضدیخ خودرو بجای ضدیخ بتن استفاده کرد؟
پاسخ سریع، صریح و صحیح، “خیر” است. ضدیخ خودرو با ضد یخ بتن بسیار متفاوت است و کار ضدیخ بتن، افزایش سرعت گیرش بتن می باشد و در حقیقت یک افزودنی زودگیر کننده بتن می باشد و البته ویژگی های دیگری نیز دارد که در ادامه همین مطلب، آورده ایم.
بتن ریزی در هوای سرد و جلوگیری از یخ زدگی بتن
در حوزه ساخت و ساز، بتن ریزی جزو مواردی است که نمی تواند در شرایط سرما متوقف شود و در بسیاری موارد نیاز هست که بتن ریزی در شرایط سرما نیز ادامه پیدا کند، همچنین باید توجه داشت که یخ زدگی بتن به راحتی می تواند منجر به کاهش ۲۰ تا ۴۰ درصدی کیفیت بتن شود.
برای بتن ریزی در هوای سرد و رفع مشکل یخ زدگی بتن دو گزینه پیش رو خواهد بود:
- ۱: تغییر دمای محیط بتن ریزی در تمامی زمان ها اعم از زمان اختلاط، محیط بتن و در طول مدت گیرش بتن، با استفاده از گرمایش محیطی و سایر ابزارهای فیزیکی ممکن، بسته به ابعاد و نوع بتن ریزی.
- ۲: استفاده از افزودنی های مناسب بتن ریزی هوای سرد یا به عبارتی، استفاده از ضدیخ بتن.
در شرایط هوای سرد، ساخت بتن، حمل، ریختن و عمل آوری بتن باید با تدابیری انجام شود که بتن دچار یخ زدگی نشود؛ همچنین روند رشد مقاومت بتن کند نباشد که بتوانیم قالب برداری را در زمان مناسب انجام دهیم تا ادامه عملیات اجرایی دچار وقفه نشود.
منظور از هوای سرد برای استفاده از ضدیخ بتن چیست؟
هوای سرد به وضعیتی گفته میشود که برای سه روز متوالی هر دو شرط زیر برقرار باشد:
- دمای میانگین شبانه روز، کمتر از ۵ درجه سلسیوس باشد.
- دمای هوا برای بیشتر از نصف روز از ۱۰ درجه سلسیوس بیشتر نباشد.
یخ زدن بتن چه مشکلاتی را ایجاد می کند؟
به دو دلیل بتن تا زمانی که به مقاومت ۵ مگاپاسکال برسد باید از یخ زدگی حفظ شود:
- سخت شدن بتن در اثر واکنش سیمان با آب صورت می گیرد که به این واکنش هیدراتاسیون می گویند. این واکنش برای تکمیل شدن نیاز به دمای مناسب دارد. در دمای پایین واکنش هیدراتاسیون به کندی صورت میگیرد و روند کسب مقاومت بتن با خلل مواجه میشود.
- زمانی که آب بتن یخ میزند افزایش حجم پیدا کرده و این افزایش حجم سبب ایجاد ترک و از هم گسیختگی بتن میشود.
راهکارهای بتن ریزی در هوای سرد و جلوگیری از یخ زدن بتن
برای جلوگیری از یخ زدگی بتن در هوای سرد، راهکارهای مختلفی وجود دارد که در ادامه به شرح ۳ راهکار برای بتن ریزی در هوای سرد و جلوگیری از یخ زدن بتن می پردازیم:
۱: گرم کردن مصالح و آب
گرم کردن شن و ماسه یکی از راهکارهای پرهزینه و زمانبر است، در صورتی این کار انجام می شود که واقعا ضرورت داشته باشد و روشهای دیگر، به تنهایی کافی نباشد، یا روش های دیگر را نتوان استفاده کرد.
گرم کردن آب بتن روش ساده تری است اما باید دقت شود آب با دمای بیش از ۴۰ درجه با سیمان مخلوط نشود زیرا کیفیت بتن را تحت تاثیر قرار میدهد.
باید مدنظر داشت که تمهیدات گفته شده باید در زمان اختلاط انجام شده و خود پروسه حمل و ریختن بتن در هوای سرد، ممکن است بتن را باز هم دچار مشکل کند.
۲: کاهش نسبت آب به سیمان
علت یخ زدن بتن، یخ زدن آب موجود در اختلاط است، پس هرچه میزان آب بتن را کاهش دهیم خطر یخ زدن کاهش می یابد. از طرفی هرچه آب مصرفی کمتر باشد بتن، زودگیرتر میشود یعنی واکنش هیدراتاسیون سیمان سرعت میگیرد و خطر یخ زدگی کمتر میشود. در هوای سرد لازم است بتن با اسلامپ پایین ( ۵ و ۶) ساخته شود و در پای کار با فوق روان کننده زودگیر استاندارد، روان شده و سپس تخلیه و پمپاژ شود.
۳: استفاده از ضد یخ بتن
یکی از روشهای معمول برای جلوگیری از یخ زدن بتن، استفاده از ضدیخ بتن است که استفاده از آن آسان و اطمینان بخش است.
ضدیخ های بتن از نظر ترکیبات و عملکرد متفاوت می باشند. بسیاری از انواع ضدیخ بتن موجود در بازار در واقع افزودنی زودگیر کننده بتن می باشند که سبب تسریع گیرش سیمان شده و این امر، خطر یخ زدگی بتن را کاهش می دهد.
عملکرد برخی از محصولات ضدیخ بتن، کاهش نقطه انجماد آب بتن می باشند که این امر منجر به یخ نزدن بتن میشود.
ویژگی های ضدیخ بتن ژیکاوا:
- خاصیت زودگیر کنندگی بتن.
- کاهش قابل توجه نقطه انجماد آب بتن
- خاصیت هوازایی (این خاصیت سبب میشود، بتن در مقابل سیکلهای ذوب و یخ نیز مقاوم شود).
ضدیخ بتن بدون کلراید ژیکاوا | ZAF
ضد یخ بتن ZAF یکی از محصولات افزودنی بتن ژیکاوا است که با عملکرد چندگانه براساس استاندارد ASTM C494 & C 666 تولید می گردد.
بهترین روش برای بتن ریزی در هوای سرد:
بهترین روش برای بتن ریزی در هوای سرد این است که بتن با اسلامپ پایین (۵ و ۶) ساخته شود و در پای کار ضدیخ بتن ژیکاوا اضافه شود. این ضدیخ تا حدی سبب روانی بتن نیز خواهد شد، اگر نیاز به اسلامپ های بالاتر و روانی بیشتر باشد با استفاده از فوق روان کننده های زودگیر و استاندارد ژیکاوا، روانی بتن را به حد مورد نظر رسانده و بتن استفاده می شود.
نکته مهم این است که دقت شود هرگز از ضدیخ های نامعتبر و بی کیفیت استفاده نشود زیرا میتواند سبب کاهش چشمگیر مقاومت بتن و خوردگی میلگردها شود.
ژیکاوا، ضدیخ بتن بدون کلراید تولید و ارائه می کند که باعث خوردگی میلگرد ها نمی شود و عمر سازه، کاهش پیدا نمی کند.
نکات مهم پس از بتن ریزی در هوای سرد
پس از بتن ریزی در یخبندان، عمل آوری مناسب، سبب بهبود گیرش بتن شده و میتوانیم قالب برداری و ادامه عملیات را در زمان کمتری انجام دهیم.
برای فونداسیون کافی است پس از گیرش اولیه بتن روی سطح و اطراف قالب را با نایلون بپوشانیم. استفاده از لحاف بتن برای دماهای بسیار پایین توصیه میشود، البته در بتن ریزی حجیم، استفاده از سایر افزودنی ها به سبب کنترل اختلاف دمایی سطح و مرکز بتن و استفاده از مشاورین مجرب، اجتناب ناپذیر خواهد بود.
برای ستون ها، ایجاد خیمه با نایلون توصیه می شود. بهترین روش آن است که میلگردهای انتظار ستون هم زیر خیمه قرار بگیرد. در دماهای بسیار پایین میتوان یک پروژکتور با لامپ حرارتی را زیر خیمه قرار داد.
برای سقف توصیه می شود پس از سخت شدن اولیه بتن، روی سطح را با نایلون یا لحاف بتن بپوشانیم و پیرامون سقف را با پوشش مناسب از قبیل گونی نایلونی یا نایلون محصور کنیم. گرم کردن زیر سقف هم میتواند کمک شایانی در تسریع گیرش بتن داشته باشد. دقت شود حرارت زیاد مناسب نیست و سبب کربناته شدن بتن میشود.
استفاده از ضد یخ در ملات بنایی، سیمانکاری و کفسازی
عمدتا این ملاتها با عیار ۲۵۰ ساخته می شوند بدین ترتیب ۵ کیسه سیمان در یک متر مکعب ملات، مصرف می شود. پس با هر کیسه سیمان یک پنجم متر مکعب ملات ساخته می شود. بر این اساس میتوان میزان مصرف ضد یخ را به ازای هر کیسه سیمان محاسبه کرد. برای ساخت ملات، علاوه بر ضدیخ، به منظور افزایش کیفیت می توان از ژیکامین نیز استفاده کرد.
استفاده از ضد یخ در تمام قسمتهای ساختمان که در معرض سرما هستند توصیه میشود بویژه در نمای ساختمان که بیشتر در معرض یخبندان قرار دارد. در صورتیکه ملات پشت سنگ و آجر یا سیمانکاری نما دچار یخ زدگی شود کنده شدن و سقوط قطعات نماسازی محتمل است که علاوه بر خسارات مالی میتواند خسارات جانی غیر قابل جبران به همراه داشته باشد.
در تهیه ضدیخ برای ملات نیز، کیفیت را مد نظر قرار دهید ضدیخ های بی کیفیت سبب پوک شدن ملات میگردد.
دسته بندی انواع ضدیخ بتن موجود در بازار
- ضدیخ های ارزان قیمت که عموماً حاوی ین کلر (نمک) هستند که اثرات بسیار مخربی بر روی بتن داشته و باعث پوک شدگی و تخریب بسیار زودهنگام بتن خواهند بود و علاوه بر آن، یون کلر موجود در بتن موجب ایجاد و تسریع خوردگی آرماتورهای موجود در بتن نیز خواهد شد که سرعت تخریب را بسیار افزایش می دهد.
- ضدیخ ها با خاصیت صرفاً زودگیری که عملاً خاصیت زودگیری داشته و ممکن است حاوی مقداری یون کلر هم باشند.
- ضد یخ های ایده آل مشابه ضدیخ بتن ژیکاوا که این ضدیخ ها همانطور که گفته شد، خاصیت روان کنندگی (با هدف کاهش میزان آب مصرفی بتن)، خاصیت زودگیری (به میزانی که به کیفیت بتن صدمه وارد نکند) و تا حدودی خاصیت هوازایی دارند و در نهایت و یکی از مهمترین نقاط قوت ضدیخ بتن ژیکاوا، عدم وجود یون کلر (نمک) در محصول است که می تواند با توجه به هزینه های بالای ترمیم و بازسازی بتن بسیار حائز اهمیت باشد.
نحوه استفاده از ضدیخ بتن ژیکاوا
میزان مصرف ضدیخ بتن، بر اساس میزان سیمان مصرفی در بتن و شرایط دمایی، محاسبه می شود به صورتیکه با افزایش میزان سیمان، مقدار ضد یخ بتن کاهش یافته و بسته به درجه سرما، مقدار مصرف ضدیخ، مطابق جدول زیر تعیین می شود:
میزان مصرف (لیتر در مترمکعب)
| بتن ۳۵۰ | بتن ۳۰۰ | بتن ۲۵۰ | حداقل برودت هوا |
|---|---|---|---|
| ۵ | ۶ | ۸ | -۲ |
| ۸ | ۹ | ۱۰ | -۵ |
| ۱۱ | ۱۲ | ۱۳ | -۱۰ |
| ۱۳ | ۱۴ | ۱۵ | -۱۵ |
سخن پایانی
قاعدتا با توجه به حساسیت موضوع بتن ریزی و نکات فنی و موثر در کیفیت نهایی بتن مورد استفاده، دانش افراد متخصص به همراه استفاده از افزودنی های مناسب و کاربردی همچون انواع روان کننده ها، پوشش های محافظتی، مواد کیورینگ همچون ژیکاکیور، و برخی موارد خاص، مانند انواع غلظت دهنده ها، منبسط کننده ها و افزودنی های بتن ریزی در آب، می تواند به بهینه سازی نتیجه کار و اطمینان از طول عمر بتن کمک کند و هزینه های مربوط به ترمیم بتن در آینده را حذف کند.
نویسنده: سعید شمسیان (کارشناس و مشاور فنی و فروش)
مشاوره و خرید ضدیخ بتن ژیکاوا
قبل از خرید از مشاوره رایگان کارشناسان ما بهره مند شوید (مهندس شمسیان)
سوالات متداول در خصوص ضد یخ بتن ژیکاوا
بطور کلی، ضدیخ ماده ای است که نقطه انجماد آب را به دماهای پایین تر از صفر، تغییر می دهد، ولی منظور از ضدیخ بتن، مواد افزودنی بتن است که علاوه بر ویژگی مذکور باعث زودگیر شدن بتن نیز، می گردد.
“خیر”. ضدیخ خودرو با ضدیخ بتن بسیار متفاوت است و کار ضدیخ بتن، افزایش سرعت گیرش بتن می باشد و در حقیقت یک افزودنی زودگیر کننده بتن می باشد و البته ویژگی های دیگری نیز دارد که در ادامه همین مطلب، آورده ایم.
ضدیخ بتن ژیکاوا، خاصیت روان کنندگی (با هدف کاهش میزان آب مصرفی بتن)، خاصیت زودگیری (به میزانی که به کیفیت بتن صدمه وارد نکند) و تا حدودی خاصیت هوازایی دارد و در نهایت و یکی از مهمترین نقاط قوت ضدیخ بتن ژیکاوا، عدم وجود یون کلر (نمک) در محصول است که می تواند با توجه به هزینه های بالای ترمیم و بازسازی بتن بسیار حائز اهمیت باشد.
